Mô hình xâm nhập mặn trong nước sông Trà Lý tỉnh Thái Bình phục vụ xây dựng kế hoạch khai thác nước nhạt và vận hành đóng mở cống ngăn mặn

19/03/2015 06:58

Địa hình lòng sông: Miền mô hình trước tiên được lựa chọn dựa trên đánh giá mức độ xâm nhập mặn lớn nhất có thể. Miền mô hình sông Trà Lý kéo dài từ thôn Thượng Đạt (xã Đông Dương - huyện Đông Hưng) đến cửa Trà Lý. Các mặt cắt địa hình lòng sông (ký hiệu bằng chữ đỏ trên hình) đã được thu thập xử lý và sử dụng để nội suy thêm các mặt cắt khác (các mặt cắt không ghi ký hiệu trên hình) để xây dựng mô hình địa hình lòng sông.

mohinh1
Các mặt cắt địa hình sông Trà Lý

Các điều kiện ban đầu và biên mô hình: Điều kiện dòng chảy trong sông sử dụng trong mô hình xâm nhập mặn sông Trà Lý được sử dụng trên cơ sở sau. Trong đánh giá khả năng cấp nước và xâm nhập mặn các sông dưới ảnh hưởng xâm nhập mặn thường sử dụng dòng chảy ứng với tần suất 85%. Mực nước và lưu lượng của năm có lưu lượng dòng chảy ứng với tần suất 85% được sử dụng trong mô hình xâm nhập mặn. Mực nước và lưu lượng sử dụng sẽ ứng với lưu lượng tần suất 85% này. Hàm mật độ xác suất Pearson III (phân bố xác suất Gamma ba thông số) dòng chảy được xác định xây dựng cho giá trị ba thông số: vị trí ɛ=6133 m3/s, hệ số tỷ lệ λ=3,16, hình dáng β=1440 với với hệ số biến thiên là 0,24 và hệ số thiên lệch là 1,03. Xâm nhập mặn sông, ngoài ảnh hưởng do lưu lượng dòng chảy trong sông, còn bị quyết định rất lớn của dao động triều. Phục vụ xây dựng kế hoạch khai thác nước từ sông bị ảnh hưởng xâm nhập mặn do triều, mô hình diễn biến mặn được thực hiện trước và kết quả được sử dụng cho công tác xây dựng kế hoạch này.

 

mohinh2 mohinh3
Đường tần suất lưu lượng nước sông Hồng tại Hà Nội Mực nước sông Trà Lý P=85% tại thượng lưu MH
mohinh4 
Dao động triều theo giờ năm 2012 tại hạ lưu

Kết quả diễn biến nồng độ muối:

mohinh5
Vị trí các điểm thể hiện diễn biến mặn theo thời gian tháng 1-4 năm 2012

 

mohinh6 mohinh7
Nồng độ muối tại Ái Quốc-Đông Trà-Tiền Hải Nồng độ muối tại Lợi Thành-Đông Quý-Tiền Hải
mohinh8 mohinh9
Nồng độ muối tại Lương Phú-Tây Lương-Tiền Hải Nồng độ muối tại Vũ Lăng-Tiền Hải

Ứng dụng kết quả mô hình:
Chế độ xâm nhập mặn sông Trà Lý và sông Hóa có tính đặc thù phụ thuộc vào chế độ thủy văn - thủy lực và thủy triều, diễn ra rất phức tạp. Với tần suất dòng chảy của sông bằng 85% vào mùa khô với chế độ thủy triều năm 2012 xâm nhập mặn vào sâu trong sông Trà lý tới 14km và trong sông Hóa đến 19,4km. Xâm nhập mặn mùa khô trong các tháng đầu năm diễn ra mạnh mẽ hơn hai tháng cuối năm. Mặc dù xâm nhập mặn diễn ra mạnh mẽ vào mùa khô, trong các tháng mùa khô đầu năm có rất nhiều thời điểm nước sông có hàm lượng muối thấp hơn 1ppt, có khả năng sử dụng cung cấp nước cho sinh hoạt và nông nghiệp.

Hàng năm trước mùa khô xây dựng mô hình mô phỏng xâm nhập mặn phục vụ xây dựng chế độ bơm hút nước nhạt tại các vị trí trên sông Trà Lý và sông Hóa theo thời gian. Điều này có ý nghĩa thực tế quan trọng đối với việc cung cấp nước nhạt cho khu vực hai huyện Tiền Hải và Thái Thụy là hai huyện của tỉnh Thái Bình rất khó khăn về nguồn nước nhạt; khi các cống ngăn mặn được xây dựng đưa vào hoạt động, kết quả các mô hình này được sử dụng phục vụ cho công tác đóng mở cống thủ công hoặc đưa vào lập trình đóng mở tự động.

Liên kết website khác