Các bài viết trên các tạp chí khoa học trái đất của Đại học Quốc gia Hà Nội số 29/2013, tập 3

30/08/2016 11:59

Phân vùng nguy cơ lũ lụt tại lưu vực sông Vu Gia, tỉnh Quảng Nam bằng ứng dụng công nghệ GIS và thuật toán AHP

Tóm tắt: Lũ lụt là một trong những thảm họa thiên nhiên lớn tại Quảng Nam. Hầu hết các khu vực trũng thấp của tỉnh đều là những vùng dễ bị ngập lũ. Trong yêu cầu hạn chế thấp nhất các thiệt hại về người và của cần có một công cụ hỗ trợ ra quyết định một cách toàn diện trong công tác kiểm soát cũng như cảnh báo lũ lụt. Mục tiêu của nghiên cứu là (i) phát triển cấu trúc thứ bậc các yếu tố ảnh hưởng đến lũ thông qua thuật toán Analytic Hierarchy Process (AHP) để cung cấp thông tin cho các phân tích nguy cơ lũ, (ii) thành lập bản đồ phân vùng nguy cơ lũ dựa trên công nghệ thông tin địa lý (Geographic Information System-GIS), (iii) tích hợp hai phương pháp và ứng dụng cho lưu vực sông Vu Gia tại tỉnh Quảng Nam. Sáu yếu tố được xác định có ảnh hưởng đến vùng nguy cơ lũ bao gồm: độ dốc, thổ nhưỡng, sử dụng đất, lượng mưa, mật độ sông trong lưu vực và mật độ dân số. .
Bản toàn văn: http://tapchi.vnu.edu.vn/upload/2014/02/1160/7.pdf File PDF

Adaptation to Saline Intrusion in the Coastal Area of Vĩnh Châu, the Vietnamese Mekong Delta

Abstract: The extraction of groundwater has increased rapidly over the past decades and forms one of the main causes of saline water intrusion into the coastal aquifers. Such the intrusion has been accelerated by the on-going rise of the sea level. Saline intrusion in groundwater in the Vietnamese Mekong Delta is highly complex as it depends heavily on different factors, including changes in water supplies (e.g. the magnitude of the annual upstream hydrograph during both the flood and dry seasons and timing distribution of the annual rainy season) and rising water demands (e.g. the amount of fresh groundwater extracted for different purposes like domestic, agriculture and aquaculture use). This article is to provide an insight into current adaptations to increasing salinity concentration in the groundwater resource in Vĩnh Châu - a coastal district of the Sóc Trăng province, the Vietnamese Mekong Delta.
Bản toàn văn: http://tapchi.vnu.edu.vn/upload/2014/02/1159/6.pdf File PDF

Behaviours of the Community Regarding Classification of Domestic Solid Waste at Source in Hanoi City

Abstract: Classification of domestic solid waste (DSW) at source is essential in the processing of DSW treatment towards reduce, reuse, and recycle. The support and participation of the communities have important role in the success of this process. This study was performed to investigate behaviors of the communities for classifying DSW at source in Hanoi City. The social survey comprised of 300 questionnaire sheets, investigating, interviewing and literature reviewing was conducted toward achieving the study's purposes. The results show that Hanoi City generates about 5,000 tons of DSW daily but DSW classifying at source has not been adequately done yet. However, 100% of interviewees in the studied area have usually classified DSW at source mainly to sell to metal scrap collectors. For plastic and paper wastes, segregation rate at source in rural areas (97.3% and 93.2%, respectively) is higher than in urban areas (55.3 % and 67.8%, respectively).
Bản toàn văn: http://tapchi.vnu.edu.vn/upload/2014/02/1158/5.pdf File PDF

Quan hệ giữa đặc điểm địa mạo và trượt lở đất tại tỉnh Lào Cai

Tóm tắt: Hình thái và nguồn gốc địa hình có mối liên hệ mật thiết với đặc tính đất đá, hoạt động kiến tạo và các quá trình nội sinh, ngoại sinh như trượt lở đất, lũ bùn đá. Bài báo này trình bày việc phân tích mối quan hệ giữa các đặc điểm địa mạo và hiện tượng trượt lở đất tại tỉnh Lào Cai. Đặc điểm hình thái được phân tích bao gồm tính phân bậc địa hình, độ dốc, độ phân cắt ngang, độ phân cắt sâu và hướng sườn. Kết quả phân tích bằng GIS cho thấy độ dốc có mối tương quan tuyến tính, trong khi các yếu tố khác có tương quan phi tuyến với hiện tượng trượt lở đất. Đối với nguồn gốc địa hình, trong số 32 dạng địa hình thuộc 4 nhóm, cường độ trượt lở đất có xu hướng đạt mức độ cao nhất đối với bề mặt pedimen thung lũng, sườn bóc mòn tổng hợp dốc trên 30º và sườn xâm thực dọc khe suối.
Từ khóa: Trượt lở đất, đặc điểm địa mạo, Lào Cai. .
Bản toàn văn: http://tapchi.vnu.edu.vn/upload/2014/02/1157/4.pdf File PDF

Kinh nghiệm sử dụng tài nguyên gắn với bảo vệ môi trường của cộng đồng người Thái tại ven hồ thủy điện Sơn La

Tóm tắt: Bài báo tập trung làm rõ kinh nghiệm truyền thống trong sử dụng tài nguyên thiên nhiên: đất, rừng, nước của người Thái tại khu vực tái định cư ven hồ thủy điện Sơn La; chỉ ra kinh nghiệm canh tác trên đất dốc, kinh nghiệm khai thác, sử dụng, bảo vệ nguồn lợi mang lại từ tài nguyên đất, rừng, nguồn nước hồ thủy điện đối với các hoạt động sinh kế cộng đồng phù hợp trong điều kiện môi trường mới ven hồ, góp phần hạn chế bồi lắng lòng hồ. Trên cơ sở tham vấn cộng đồng, bài báo đề xuất áp dụng cho việc bảo vệ tài nguyên, môi trường và đa dạng sinh học khu vực ven hồ thủy điện Sơn La: kết hợp chặt chẽ giữa luật sử dụng tài nguyên đất, nước, rừng với thực hiện quy ước sử dụng, bảo vệ môi trường trong cộng đồng người Thái; giải quyết việc giao đất, giao rừng đến từng hộ gia đình tái định cư sinh sống ven hồ tạo cơ sở pháp lý cho cộng đồng sở hữu đất, rừng; nghiên cứu xây dựng mô hình kinh tế sinh thái bền vững trên cơ sở đánh giá tài nguyên khu vực ven hồ gắn với bảo vệ và sử dụng hợp lý nguồn lợi tự nhiên, bảo vệ các cảnh quan, hệ sinh thái lòng hồ hướng đến mục tiêu phát triển bền vững vùng hồ thủy điện Sơn La.
Từ khóa: Kinh nghiệm truyền thống, sử dụng tài nguyên thiên nhiên, bảo vệ môi trường, cộng đồng người Thái, ven hồ thủy điện Sơn La. .
Bản toàn văn: http://tapchi.vnu.edu.vn/upload/2014/02/1156/3.pdf File PDF

Diatom Responses to Holocene Environmental Changes in the Tiền Delta - Mekong River System

Abstract: The environmental changes in the Tiền delta during the Holocene were revealed by diatom investigation of 3 deep boreholes along the coastal zone of the Mekong delta, Vietnam. The data shows that the studied area was transformed f-rom a terrestrial condition to coastal area at about 8000 years BP. The dominance of marine diatoms species f-rom 40m to 15m in the borehole LKBT2, f-rom 36.5m to 18m in the borehole LKTB3 and f-rom 20m to 14 m in the borehole LKTB1 indicates that studied area at about 5000-7000 years BP was dominated by marine environment such as lagoon or estuary. This change is a result of the Flandrian transgression. The sandy bar or supratidal flat c-haracterized by the strong decrease of diatoms in number of species and individuals shows a regression time at about 4000 years BP. The dominance of diatoms in the uppermost part in the 3 boreholes shows a coastal environment in the late Holocene.
Keywords: Diatoms, environmental changes, Holocene, Tiền delta, coastal environment. .
Bản toàn văn: http://tapchi.vnu.edu.vn/upload/2014/02/1155/2.pdf File PDF

Ứng dụng mô hình SWAT và công nghệ GIS đánh giá lưu lượng dòng chảy trên lưu vực sông Đắk Bla

Tóm tắt: Nghiên cứu tài nguyên nước ở quy mô lưu vực được chấp nhận rộng rãi như phương pháp tiếp cận phù hợp để quản lý, đánh giá và mô phỏng các nguồn tài nguyên thiên nhiên. Cùng với sự phát triển của khoa học - kĩ thuật, công nghệ GIS hỗ trợ các mô hình thủy văn dựa trên cơ sở vật lý và phân bố không gian mô phỏng chính xác các quá trình thủy văn diễn ra trên lưu vực và phản ánh sát thực tế các chức năng của hệ thống lưu vực sông. Trong bối cảnh đó, nghiên cứu này được thực hiện nhằm mô phỏng dòng chảy trên lưu vực sông Đắk Bla thuộc phía bắc khu vực Tây Nguyên sử dụng Công cụ Đánh giá Đất và Nước (Soil and Water Assessment Tool - SWAT) tích hợp với công nghệ GIS, qua đó tìm hiểu bản chất, quy luật của các quá trình thủy văn diễn ra trên lưu vực. Để đạt được mục tiêu trên, nghiên cứu tiến hành thu thập, biên tập cơ sở dữ liệu bao gồm địa hình, sử dụng đất, thổ nhưỡng và số liệu thời tiết theo định dạng chuẩn của SWAT trên nền phần mềm ArcGIS. .
Bản toàn văn: http://tapchi.vnu.edu.vn/upload/2014/02/1154/1.pdf File PDF